یکی از گستره‌های علوم انسانی که رابطةتنگانگی با ادبیات دارد، گسترة روانکاویست که نظریه‌پردازان برای واکاوی و نمودنآرایش آن، از مضمون‌های ادبی بهره می‌گیرند، که این بهره‌گیری کاوش روانکاوانهآثار ادبی را نیز در پی دارد. از جمله گونه‌های ادبی مورد توجه روانکاوان، گونةفراواقعی است که به علت نوسان بین واقعیت و اوهام و رخنه در درون شخصیت‌ها، موضوعتحلیل‌های روانکاوانه بسیاری قرار می‌گیرد. شکوفایی ادبی...

این مقاله با ادامه دادن بحث ناتمام تزوتان تودورف در تقسیم­بندی انواع داستان­های فراواقعی در ادبیات غرب آغاز می شود و در ابتدا می­کوشد با اتساع ایدۀ تودورف و با استفاده از ملاک های طبقه­بندی او، ژانر داستان سوررئالیستی و نظریۀ داستان سوررئالیستی را- در معنای عام و کلی آن- به عنوان یکی از انواع فراواقعی معرفی و تشریح کند. پس از تعریف داستان یا روایت سوررئالیستی- به معنای عام- نگارندگان با این فرض...

مطالعه ی حاضرویژگی های دنیای «فراواقعی» بودریاری را در 3اثر دان دلیلو،انسان در حال سقوط،پوینت امگاوانجل اسمرالدا مورد بررسی قرار داده است.واکنش شخصیت های آثار مورد بررسی به صورت«سکوت»و«رخوت» در برابر صورت های مختلفی از «هیجانات»دنیای «فراواقعی» در این مطالعه عرضه داشته شده است. به بیانی دیگر،روش های بیگانه ای که شخصیت های آثار دان دلیلوبرای خود برگزیده اند به عنوان واکنشی به فرهنگ «فراواقعی» پس...

ترجمه رساله قشیریه، یکی از متون مهم عرفانی است. قشیری برای القای مضامین عرفانی در این کتاب از حکایت‌پردازی بهره گرفته است. حکایات او بیشتر در باب کرامات و معجزات دینی است که بسیاری از آن‌ها جنبه غیرواقعی و تخیلی دارند. او در حکایت­های خود از مؤلفه­های داستان‌نویسی استفاده کرده است. دراین‌بین، پردازش عنصر شخصیت از بنیادی­ترین ساخت‌مایه­های عناصر داستان قلمداد می­گردد که در این مقاله قابل‌بررسی ا...

درد و دردمانگری از بن‌مایه‌های رایج در قصّه‌‌های عامیانه است. دردها، درمانگران و درمانگری، اشکال، صورت‌ها و شیوه‌های متعدّدی در قصّه‌ها دارند. شناخت آنها درک عمیق‌تری از مفاهیم درد و درمان نزد عامّه آشکار می‌سازد. برای شناخت تجلّی‌های درد و درمانگری در مجموعۀ چهار جلدی قصّه‌های ایرانی انجوی شیرازی از شیوۀ توصیفی- تحلیلی بهره برده شده و صورت‌های درد، درمانگران و شیوه‌های درمانی استخراج، دسته‌بندی و تح...

ژان بودریار، اندیشمند معاصر، به هنر پست مدرن و لوازم آن در آثارش، به شکل گفتارهایی پراکنده پرداخته و نشان داده است که چطور این مفهوم از حوزه ای مستقل و متعلق به طبقه ای خاص، وارد گفتمانی می شود که باید از نتایج رویکرهای سیاسی، اقتصادی، رسانه ای، و مد....کسب هویت کند، همین شیوه گویای این نکته است که تحلیل هنر معاصر بدون متن موجود و مسائل پیرامون آن بی معنا است، وضعیت جدید نیازمند اغوای مخاطبانی ...

اصطلاح «رئالیسم جادویی» برای نخستین بار در قرن بیستم و در توصیف سبک نقاشی پست اکسپرسیونیسم به کار رفت. سپس نویسندگان، تحت تأثیر مفاهیم نظری مطرح شده پیرامون این اصطلاح قرار گرفتند و از آن به عنوان تکنیکی در بیان داستان سود جستند.این تکنیک، مبتنی بر تلفیق واقعیت و عناصر فراواقعی است، اما شیوهء بیان نویسنده به گونه ای است که عناصر تخیلی و فراواقعی موجود در داستان های این سبک، به شکلی طبیعی و واقع...

کنسروغول نوشته‌ی مهدی رجبی، نوعی فانتزی است که در دو سطح واقعی و فراواقعی ساخته ‌شده‌ است. در دنیای واقعی رهایی نوجوان از سلطه‌ی آموزش ‌مستقیم و نیز زندگی دور از انتظارات بزرگ‌ترها، در بستر نمایش کشمکش‌های ‌بزرگ تجربه ‌می‌شود. در بخش فراواقعی، آمد‌و‌شد وی به دنیای جادوگر، غول و رؤیا، حرکت فرد از خودآگاه به ناخودآگاه را تداعی ‌می‌کند. این سفر به پیوند تضادهای درونی و بیرونی فرد انجامیده...

شگرد باورپذیری اولین شرط روایت در ادبیات داستانی است. از آنجا که رئالیسم جادویی یک شیوة روایی برای نقل حوادث جادویی، خارق‌العاده، فراواقعی، غلوآمیز و شگفت است، طبیعی است که برترین شگرد(Device) برای آن، باورپذیری یا منطق روایت باشد. آنچه این جریان ادبی را به صورت یک شیوة روایی مستقل درآورده، از جمله، نگرشی متفاوت به عنصر «زاویة دید» و تبدیل آن به «تکنیک باورپذیری» بوده است. باوراندن ماوراء طبیعت...

ترکیب واقعیت‌های زندگی با سنّت‌ها، عقاید و خیال‌پردازی‌های زیاده از حدّ مردمان منطقۀ کارائیب که مخلوطی از باورهای برده‌های سیاه آفریقا با رسوم سرخ‌پوستان پیش از کلمب بود، موجب پیدایش سبک نویسندگی رئالیسم جادویی شد. امّا با وجود منتسب‌بودن این مکتب داستان‌نویسی به آمریکای لاتین و گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، نمی‌توان این سبک نویسندگی را تنها مختص این منطقه دانست؛ چرا که گوشه‌هایی از رگه‌های اولیّۀ ...